Tomhaltóirí a chosaint le linn tréimhse athraitheach - nua-aoisiú déanta ag Banc Ceannais na hÉireann ar an gCód um Chosaint Tomhaltóirí

Tá an Cód nua-aoisithe um Chosaint Tomhaltóirí, foilsithe ag Banc Ceannais na hÉireann inniu (24 Márta) tar éis athbhreithniú forleathan.

Sa Chód um Chosaint Tomhaltóirí, leagtar amach sraith prionsabal agus rialacha nach mór do ghnólachtaí rialáilte airgeadais a leanúint nuair a bheidh siad ag plé le tomhaltóirí.

Tá bliain ag gnólachtaí chun an Cód athbhreithnithe a chur i bhfeidhm agus beidh feidhm ag na forálacha maidir leis an bpobal ó mhí an Mhárta 2026.

Tá an Cód athbhreithnithe á fhoilsiú inniu tar éis athbhreithniú cuimsitheach lenar áiríodh plépháipéar, suirbhé poiblí, comhairliúchán poiblí agus rannpháirtíocht le páirtithe leasmhara ó lucht tomhaltóirí agus tionscail.

Léirítear sa Chód an chaoi ina gcuirtear seirbhísí airgeadais ar fáil sa domhan digiteach, agus cuirtear leis na cosaintí atá sa Chód reatha.

Díríonn an Cód nua-aoisithe ar oibleagáid atá ar ghnólachtaí chun leasa tomhaltóirí a chinntiú agus, ar an gcaoi sin, leagtar béim ar mheon lena bhféachann gnólachtaí le húinéireacht a ghlacadh ar chosaint tomhaltóirí agus le freagracht a ghlacadh aisti ar bhonn réamhghníomhach.

Ina theannta sin, feabhsaítear cosaintí do thomhaltóirí ar fud réimsí éagsúla, lena n-áirítear:

• Digitiú - ní mór do ghnólachtaí díriú ar thomhaltóirí nuair a bheidh seirbhísí digiteacha á gceapadh agus á gcur i bhfeidhm acu.
• Eolas a thabhairt go héifeachtach - tá béim á leagan ar eolas a thabhairt go héifeachtach seachas díreach a chur de cheangal ar ghnólachtaí eolas a nochtadh.
• Aistriú morgáiste - ní mór do ghnólachtaí ceanglais nua maidir le nochtadh a chomhlíonadh i dtaca le roghanna um aistriú morgáiste agus costas aon dreasachtaí i gcoibhneas le costas iomlán creidmheasa an mhorgáiste.
• Soláthar gníomhaíochtaí neamhrialáilte ag gnólachtaí rialáilte - ní mór do ghnólachtaí a chinntiú nach bhfuil tomhaltóirí faoin míthuiscint go bhfuil táirgí rialáilte nó seirbhísí á gceannach acu murab amhlaidh an cás.
• Ní mór do ghnólachtaí a bheith san airdeall maidir leis na rioscaí a bhaineann le calaois agus camscéimeanna, agus ní mór dóibh gníomhartha iomchuí a dhéanamh chun custaiméirí a chosaint.
• Tomhaltóirí in imthosca leochaileacha a chosaint - sainmhíniú nuashonraithe ar leochaileacht lena n-aithnítear go bhféadfaidh custaiméirí a bheith in imthosca leochaileacha agus teacht amach astu arís.
• Chun dul i ngleic leis an riosca maidir le glas-snasú, cuirfear de cheangal ar ghnólachtaí a chinntiú go gcuireann siad gnéithe aeráide agus inmharthanachta táirgí in iúl go soiléir.
• Ceanglais fheabhsaithe i réimsí amhail creidmheas do thomhaltóirí, cosaintí d’fhiontair bheaga agus mheanmhéide (FBManna), árachas agus infheistíochtaí agus pinsin.

Deir an Gobharnóir Gabriel Makhlouf:

Is cloch mhíle shuntasach é nua-aoisiú an Chóid um Chosaint Tomhaltóirí i dtaca le tomhaltóirí seirbhísí airgeadais in Éirinn a chosaint agus tá sé tógtha ar bhunchloch láidir an chóid a tháinig roimhe.

Cuirim fearadh na fáilte roimh Robert Troy, an tAire Stáit, mar aon le Brian McHugh, Cathaoirleach an Choimisiúin um Iomaíocht agus Cosaint Tomhaltóirí (CCPC) agus Liam Sloyan, an tOmbudsman um Sheirbhísí Airgeadais, atá linn inniu don seoladh seo.

Le deich mbliana anuas, bhí ról suntasach againn, i dteannta CCPC agus FSPO go háirithe, maidir le neartú an chreata um chosaint tomhaltóirí in Éirinn chun a chinntiú go bhfuil an córas agus na cosaintí i gcomhréir le caighdeáin dhomhanda.

“Tá na bealaí ina mbímid, mar thomhaltóirí, ag ceannach, ag úsáid agus ag plé le seirbhísí airgeadais ag athrú go suntasach.

Leis na hathruithe seo, léirítear roghanna nua, cuirtear deiseanna nua ar fáil agus freastalaítear ar riachtanais éagsúla de chuid daoine aonair, teaghlach agus gnóthaí.

Ach, chomh maith leis sin, cruthaítear dúshláin nua agus rioscaí nua san earnáil airgeadais a ndéanaimid formhaoirsiú uirthi agus do na tomhaltóirí a bhíonn á gcosaint againn.

I bhfianaise an éiceachórais athraithigh seo, ní mór dúinn muid féin a oiriúnú, a fhorbairt agus a bhunathrú.

Go deimhin, ní mór dúinn go léir - gnólachtaí, rialtóirí, na meáin - oibriú le chéile chun leasa na dtomhaltóirí a áirithiú de réir mar a fhéachann siad lena gcuid gnóthaí airgeadais a ionramháil agus pleanáil airgeadais a dhéanamh don todhchaí.

“Agus athbhreithniú á dhéanamh againn ar an gCód, dhíríomar ar an gcreat rialála a nua-aoisiú d’fhonn soláthar seirbhísí airgeadais sa domhan digiteach a léiriú.

Tairbheoidh tomhaltóirí de phacáiste cosaintí a fhreagraíonn ar bhealach níos fearr don chaoi ina mbíonn seirbhísí airgeadais á rochtain acu sa lá atá inniu ann.

Tairbheoidh gnólachtaí rialáilte d’fhormáid chomhtháite rialála, agus de chur i láthair soiléir a gcuid oibleagáidí faoin gCód, rud a chomhláóidh an obair atá ar siúl acu cheana féin.

Ina theannta sin, tá treoir chuimsitheach á foilsiú againn chun tacú le gnólachtaí, agus leanfaimid de rannpháirtíocht a bheith againn le páirtithe leasmhara sa tréimhse 12 mhí atá romhainn agus sinn ag obair i dtreo cur i bhfeidhm éifeachtach.

“Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le tomhaltóirí agus páirtithe leasmhara ar fud an chórais airgeadais a thug tacaíocht agus bonn eolais d’fhorbairt an Chóid athbhreithnithe le trí bliana anuas.

Trína dtiomantas don phlé agus don rannpháirtíocht i dtaca leis an gCód nua, chuireadar bonn eolais ar fáil dó.”

CRÍOCH

Nótaí d’Eagarthóirí

Tá an t-ábhar seo a leanas ar fáil maidir leis an gCód

• Ráiteas Aiseolais maidir leis an Athbhreithniú ar an gCód um Chosaint Tomhaltóirí
• Na Rialacháin um Acht an Bhainc Ceannais (Maoirseacht agus Forfheidhmiú) (Alt 48) (Cosaint Tomhaltóirí) 2025 (I.R. Uimh. 81 de 2025)
• Na Rialacháin fán Acht um Athchóiriú an Bhainc Ceannais (Alt 17A) (Caighdeáin do Ghnóthaí) 2025 (I.R. Uimh. 80 de 2025)
• An Treoir maidir le Leasanna Custaiméirí a Chosaint
• An Treoir maidir le Tomhaltóirí i gCúinsí Leochaileacha a chosaint
• Treoir Ghinearálta maidir leis an gCód
• Uirlis nascleanúna HTML don dá shraith Rialachán chun go bhféadfar an Cód a rochtain agus a nascleanúint go héasca.
• Uirlis Mhapála - Cóid agus Rialacháin reatha a mhapáil chuig na Rialacháin Nua
• Míniú: Cad é an Cód um Chosaint Tomhaltóirí 2025 agus conas a chosnaíonn sé mé?